De rol van taal in de zelfregulatie en emotionele groei van je kind en waarom wat je zegt belangrijker is dan je misschien denkt
Auteur: Yvonne van Beek
In deze blog lees je hoe woorden bijdragen aan zelfinzicht bij jonge kinderen. Over de rol van taal in de zelfregulatie én emotionele groei van je kind. Op basis van mijn kennis van psychologie, mijn expertise in NLP en mijn ervaring als moeder van drie jonge kinderen neem ik je mee in de ontwikkeling van je kind.
Hoe ontwikkelt je kind zich in de eerste jaren – en welke rol speelt taal daarin?
Je kind afleveren aan de maatschappij als een stevige jongvolwassene, dat is de wens van iedere ouder. Iemand die zichzelf kent, grenzen kan aangeven, met tegenslagen en stress leert omgaan, gelukkig is én ook nog eens doet waar hij of zij goed in is. Maar dat gaat natuurlijk niet vanzelf. In mijn vorige blog De kracht van communicatie: zo beïnvloedt taal het zelfbeeld van je kind schreef ik hoe taal overtuigingen vormt die bijdragen aan het zelfbeeld van je kind. In deze nieuwe blog ga ik een stap verder: we duiken in de ontwikkeling zelf. Hoe leert een kind zichzelf begrijpen en welke rol speelt taal daarin?
Je kind ontwikkelt zich in fases
Je kind doorloopt in zijn of haar ontwikkeling verschillende fases. En in elke fase kun je als ouder – maar ook als leerkracht, oppas, grootouder of goede buur – op een andere manier bijdragen aan een gezonde groei. Een model dat dit mooi beschrijft is dat van Morris Massey, een Amerikaanse socioloog. Hij onderscheidde drie levensfasen waarin overtuigingen en waarden gevormd worden: de Imprint periode (0–7 jaar), de Modelleer periode (7–14 jaar) en de Socialisatieperiode (14–21 jaar). In deze blog focussen we op de eerste twee omdat daar de belangrijke basis gevormd wordt.
Fase 1 - De Imprint Fase (0-7 jaar)
In deze eerste jaren staat het brein van je kind wagenwijd open. Alles wat er gezegd, gedaan en gevoeld wordt, komt ongefilterd binnen. Er is nog geen innerlijke stem die iets nuanceert of relativeert. Geen kritische filters, geen logische tegenargumenten. Alles wordt opgeslagen als waarheid. Wat je kind ziet op tv, leest in een boek of hoort van jou en anderen: het wordt allemaal meegenomen als input voor hoe de wereld werkt. En daarmee dus ook als input voor hoe je kind zichzelf ziet.
Heb je zelf weleens meegemaakt dat je kind iets vol overtuiging herhaalt, terwijl je zelf dacht: huh? Waar haalt hij dat vandaan? Zodra je doorvraagt, blijkt het te komen uit één zin die iemand achteloos heeft uitgesproken of komt het voor in een scène uit een boek. Ik geef je een voorbeeld uit mijn eigen ervaring. Mijn zoon nam ooit klakkeloos aan dat mijn man auto’s en zelfs huizen op kon tillen. Mijn zoon geloofde hem op zijn woord; hij had immers superhelden al hetzelfde zien doen. De waarheid kwam echter al snel boven water. Zelfs als je kinderen je betrappen op het inpakken van Sinterklaascadeaus met de rollen papier op tafel, geloven ze nog steeds dat Sinterklaas jou hoogstpersoonlijk heeft gevraagd om te helpen. Dit laat zien hoe krachtig deze fase is: hier worden de eerste overtuigingen geplant. De bril waardoor je kind naar zichzelf en de wereld kijkt, krijgt in deze jaren kleur.
Fase 2 - De Modellerings Fase (7-14 jaar)
Vanaf ongeveer zeven à acht jaar verandert er iets. Kinderen krijgen meer zelfbewustzijn, worden zich bewust van anderen en gaan zichzelf vergelijken. Waar ze in de eerste jaren vooral jou als ouder kopieerden, gaan ze nu ook gedrag en waarden overnemen van leerkrachten, vriendjes, influencers en helden. Dat is heel natuurlijk,zelfs biologisch. Het hoort bij de zoektocht naar autonomie. In deze fase worden belangrijke waarden gevormd: dingen die je kind belangrijk vindt en die onbewust richting geven aan hun gedrag. Denk aan rechtvaardigheid, eerlijkheid, onafhankelijkheid, erbij horen.
Je herkent het misschien wel: je kind raakt ineens geëmotioneerd over iets waarvan jij denkt, waar komt dit vandaan? Vaak is het niet een zichzelf staand iets, maar raakt het aan een waarde die in ontwikkeling is. In deze fase is taal opnieuw belangrijk. Wat wordt er gezegd over wat goed is? Wat is fout? Wat is normaal of bijzonder? Ook de verhalen die je samen leest, spelen hierin een rol. Ze bieden een context waarin emoties, keuzes en gedrag besproken kunnen worden. En daarmee geef je woorden aan dat wat je kind misschien zelf nog niet kan duiden.
Taal als basis voor emotionele ontwikkeling
Wat deze fases gemeen hebben, is dit: kinderen hebben taal nodig om hun binnenwereld te begrijpen. Wat je niet kunt benoemen, kun je moeilijk reguleren.
Voorlezen, praten en spiegelen zijn geen randzaken. Het is de bedding voor emotionele zelfregulatie. Het helpt kinderen om woorden te geven aan wat ze voelen. Om te leren: dit is boosheid. Dit is verdriet. Dit is spanning, en dit is wat je dan kunt doen. En dat maakt uit. Want een kind dat emoties leert herkennen, benoemen en reguleren, ontwikkelt meer zelfvertrouwen. Meer veerkracht. En meer ruimte om zichzelf te zijn
Wat jij als ouder kunt doen
Als ouder heb je niet overal invloed op, maar wel op hoe je spreekt, luistert en aanwezig bent. Door verhalen te kiezen die de binnenwereld van je kind weerspiegelen. Door emoties niet weg te poetsen, maar te benoemen. En door ruimte te geven voor vragen, verwondering en betekenis. Door je kind uit te nodigen om samen het gesprek aan te gaan.
Over Yvonne van Beek
Met een achtergrond in NLP en Psychologie en jarenlange ervaring als marketingcommunicatie professional weet Yvonne alles over de kracht van communicatie. Ze is moeder van drie jonge kinderen en helpt ondernemers en professionals van stilstand naar flow – in werk en in leven.
Ben je benieuwd hoe jij NLP kunt inzetten in je dagelijkse leven voor persoonlijke groei of misschien wel als versneller voor je business? Volg haar splinternieuwe Instagramaccount @yvonnevanbeektraining
Yvonne van Beek
NLP Trainer